Page 8 - Planeta nowa 8 - geografia, podręcznik

2 Wulkanizm i trzęsienia ziemi w Azji

Zanim zaczniesz...
Na podstawie informacji z poprzedniej lekcji oraz mapy ogólnogeograficznej opisz
położenie Azji i scharakteryzuj ukształtowanie jej powierzchni.

Obszar Azji charakteryzuje się dużą ak- wschodnie i południowe obrzeża płyty
tywnością sejsmiczną, wulkaniczną i góro- eurazjatyckiej.
twórczą. Dlaczego tak się dzieje? Otóż ten Gdy płyty tektoniczne napierają na
kontynent leży na kilku płytach lito sfery, siebie, dochodzi do wypiętrzania się łań-
które nieustannie się przemieszczają. cuchów górskich. Na przykład w wyniku
zderzenia płyty indyjskiej z płytą eur-
Kontynent na styku płyt litosfery azjatycką powstały najwyższe łańcuchy
Azja leży na dwóch wielkich płytach górskie na kuli ziemskiej: Himalaje, Ka-
lito sfery: płycie eurazjatyckiej i płycie rakorum, Hindukusz, Pamir oraz Kun-
północnoamerykańskiej, oraz na kilku lun. O tym, jak doszło do wypiętrzenia
mniejszych płytach (filipińskiej, indyj- Himalajów, możesz się dowiedzieć z tek-
skiej, irańskiej i arabskiej). Takie położe- stu zamieszczonego w ramce poniżej.
nie sprawia, że w Azji regularnie dochodzi Z kolei w bezpośrednim sąsiedztwie Azji,
do trzęsień ziemi oraz często występują na zachodniej krawędzi płyty pacyficz-
zjawiska wulkaniczne. Bardzo aktywne nej, powstały najgłębsze rowy oceaniczne
sejsmicznie i wulkanicznie są zwłaszcza na świecie.

Powstawanie Himalajów HIMALAJE
obecnie
Himalaje powstawały podczas alpejskich ruchów
20 mln
górotwórczych, na skutek kolizji fragmentu lat temu
prakontynetu zwanego Gondwaną (obecnie
to Półwysep Indyjski) z kontynentem 60 mln
azjatyckim. W wyniku tego zderzenia lat temu
osady znajdujące się na dnie 80 mln
morza 1 uległy sfałdowaniu 2 . lat temu
Dalszy napór fragmentu Gondwany
spowodował ich wypiętrzenie 3 .

1 2 3

16